Judo – walory zdrowotne, edukacyjne i sportowe

Trening judo to jeden z najlepszych sposobów na harmonijny rozwój, profilaktykę urazów i niwelowanie wad postawy. Wzmacnia mięśnie, zwiększa wytrzymałość oraz zapewnia równowagę i sprężystość ruchów. Judo kształtuje nie tylko zdolności motoryczne, ale także wspiera rozwój intelektualny i społeczny, zwłaszcza dzieci i młodzieży.

Judoka ma szybki refleks, dużą wytrzymałość i stabilną postawę ciała. Potrafi upadać tak, żeby uniknąć urazu, a czasem trening służy mu za uzupełnienie fizjoterapii kręgosłupa. Jakie jeszcze korzyści płyną z rekreacyjnego uprawiania judo?

Dla kogo jest judo?

Judo zapewnia harmonijny rozwój całego ciała i umysłu, dlatego został uznany przez UNESCO za najlepszy sport początkowy dla dzieci, młodzieży i młodych dorosłych. Największe korzyści przynosi osobom w wieku od 4 do 21 lat, ale może go uprawiać każdy. Modeluje cechy, takie jak: siła, szybkość, wytrzymałość, prężność, równowaga i refleks, dlatego uważa się go za sport ogólnorozwojowy, zapewniający stopniowe, symetryczne postępy. Osoby starsze lub cierpiące na choroby ortopedyczne powinny skonsultować się z fizjoterapeutą przed podjęciem tego rodzaju aktywności fizycznej.

Judo a profilaktyka zdrowotna

Z uprawiania judo płynie wiele korzyści zdrowotnych, związanych z budowaniem siły mięśniowej, zapobieganiem wadom postawy i ogólną kondycją organizmu. Rozwój narządów ruchu i układu nerwowego oraz profilaktyka skrzywień kręgosłupa dotyczą przede wszystkim dzieci, których organizm jest plastyczny i podatny na bodźce. Co ciekawe, ćwiczenia judo zastosowano jako alternatywną metodę rehabilitacji w stwardnieniu rozsianym, ponieważ podnoszą wszystkie zdolności motoryczne i zmniejszają ryzyko urazów na skutek upadku.

Trening aerobowy

Ten sport walki, nastawiony na samoobronę i samodoskonalenie, zwiększa wymianę tlenową w organizmie, a co za tym idzie, poprawia wytrzymałość mięśni, w tym mięśnia sercowego. Wzrasta wydolność i wytrzymałość, co przydaje się judoce podczas meczu, a także przyspiesza metabolizm i dochodzi do spalania tłuszczu. Rekreacyjny trening judo zapobiega otyłości i chorobom układu krążenia. Może stanowić element profilaktyki cukrzycy, miażdżycy i hipercholesterolemii.

Rozwój narządu ruchu dziecka

Pierwsze lata treningu judo nie mają formy zadaniowej, tak jak inne sporty nastawione na wyczyn, ale oparte są na budowaniu ogólnej sprawności fizycznej. Dzieci wykonują urozmaicone ćwiczenia ruchowe, oparte na rozciąganiu, stabilizacji, gimnastyce i bieganiu, które na różne sposoby obciążają narządy ruchu. Dzięki temu ryzyko przeciążenia maleje do minimum.

Profilaktyka wad postawy

Judo rozwija równowagę i czucie głębokie, czyli tzw. propriocepcję (zmysł poczucia ułożenia własnego ciała w przestrzeni), których upośledzenie często idzie w parze z wadami postawy. Trenowanie tej sztuki walki stymuluje receptory czucia głębokiego, móżdżek i błędnik, dlatego pomaga w utrzymywaniu stabilnej postawy ciała w każdych okolicznościach. Techniki judo wymagają często wykonywania ruchów na obie strony ciała, co sprzyja walce z asymetrią. Nie bez znaczenia jest także wzmocnienie mięśni, które zapobiega pogłębianiu skrzywienia kręgosłupa. Trening na boso na miękkiej macie stwarza dobre warunki dla pracy i kształtowania stóp u dzieci. Judo wspomaga także fizjoterapię w hipermobilności stawów u najmłodszych.

Nauka upadania, czyli profilaktyka urazów

Początkujący judoka uczy się, jak bezpiecznie upadać, już na pierwszych zajęciach. Ukemi to technika poprawnego wykonywania padów w celu zniwelowania lub uniknięcia uszkodzeń ciała, zwłaszcza urazów obszaru biodrowego lub kości udowej. Umiejętność ta nie tylko chroni przed kontuzjami, ale także przydaje się podczas drobnych wypadków życia codziennego.

Rozwój intelektualny judoki

Chociaż zmiany gęstości tkanki korowej związane z aktywnością fizyczną nie zostały jeszcze w pełni określone u ludzi, porównanie między grupą ośmiu zawodników rywalizujących na arenie międzynarodowej a grupą 18 zdrowych osób z grupy kontrolnej wykazało znacznie wyższą gęstość tkanki GM w obszarach mózgu graczy w judo. Istota szara, o której mowa, wiąże się ze złożonym planowaniem i kontrolą motoryczną.Trenowanie judo rozwija m.in.:

• taktyczne i logiczne myślenie,

• pamięć i koncentrację,

• umiejętność obserwacji,

• kreatywność,

• sztukę improwizacji.

Sztuka walki, jaką jest judo, ma za zadanie kształcić także poczucie moralności i etyki. Jedną z zasad filozoficznych tej dyscypliny jest: „Przez czynienie dobra nawzajem do dobra ogólnego”, która zakłada jedynie walkę sportową lub w obronie koniecznej.

Psychologiczne i społeczne aspekty judo

Trening judo uczy dyscypliny, odwagi i szacunku do przeciwnika. Współzawodnictwo natomiast pomaga w kształtowaniu samodzielności i pewności siebie. Istotny jest aspekt zaufania do sparingpartnera. Rozpoczęcie przygody z judo jest sposobem na zawarcie nowych znajomości, przełamywanie barier i testowanie własnych ograniczeń. W przypadku najmłodszych ułatwia adaptację w środowisku rówieśniczym. Rekreacyjne judo poprawia samopoczucie i buduje poczucie własnej wartości, co może wspomóc terapię psychologiczną, a także ułatwia zasypianie i pozytywnie wpływa na jakość snu.

Terapia Judo

Przez lata judo rozgałęziło się na dwa obszary – sappo, czyli „metodę zabijania”, która przyczyniła się do powstania sportu olimpijskiego, oraz kappo, czyli „metodę reanimacji”, dzięki której rozwinęła się terapia judo, powszechnie praktykowana w klinikach w Japonii. Specjaliści tego nurtu próbują w ten sposób wykorzystać naturalne mechanizmy gojenia się w celu leczenia urazów, które nie wymagają interwencji chirurgicznej. Terapia judo pozwala także zachować dobrą kondycję i zdrowie osobom starszym.

Fizjoterapia sportowa – świadomy trening bez kontuzji

Przy zwiększonej intensywności treningów warto skonsultować się z fizjoterapeutą – spotkanie ma na celu zapobieganie urazom, na przykład poprzez wykrywanie i korygowanie zaburzeń posturalnych. Specjalista pomoże w budowaniu nawyków świadomego treningu, dla którego niezbędne są choćby rozgrzewka, nauka prawidłowego oddechu czy regeneracja.